(Bron: Express.be - Dominique Dewitte; 15-02-2011)
Time-magazine van 7 juni 1976 was op het eerste zicht een eerder onopvallend nummer. Het coververhaal ging over een of ander schandaal waarin kadetten van de militaire academie van West Point waren betrokken. Binnenin stond een stuk over de presidentskansen van de democraat Jimmy Carter. Wat verderop in het blad, op bladzijde 58 in de sectie 'Modern Living', een bescheiden tekst met als titel 'Judgement in Paris'. Een foto ontbrak en het artikel zelf werd eigenlijk bijna volledig weggedrukt door een advertentie voor Armstrong-autobanden.
Toch zou de laatste zin van de eerste paragraaf van dat artikel geschiedenis maken: 'Vorige week heeft zich in Parijs tijdens een formele wijnproeverij, georganiseerd door (de Brit Steven) Spurrier, het ondenkbare voltrokken: Californië haalde het van alle Franse wijnen.' ('California defeated all Gaul')... In Frankijk sloeg de bliksem in.
George M. Taber, de schrijver van het stuk, stond niet eens als auteur vermeld. Maar omdat de gebeurtenis de wijnwereld zodanig revolutioneerde, vertrouwde hij 30 jaar later zijn herinneringen alsnog aan het papier toe. Zijn boek 'Judgement in Paris' doet het ooggetuigenrelaas van een blinde wijnproeverij die op 24 mei 1976 plaatsvond in een zaaltje van het InterContinental Hotel, vlakbij de Parijse Champs Elysées. Daar had Spurrier een paar exclusieve Franse en Californische Chardonnay- en Cabernetwijnen van hun etiket ontdaan en 9 Franse experts uitgenodigd om hun oordeel over de wijnen te vellen. Deze blinde proeverij zou later de geschiedenis ingaan als 'Het Verdict van Parijs'.
Het toeval wil dat er op Taber na geen enkele van de voor de wijnproeverij uitgenodigde journalisten was opgedaagd. Le Monde, Le Figaro en ook andere gerenommeerde Franse kranten toonden geen interesse in Californische wijnen. Hoewel de Franse pers in de daaropvolgende maanden alsnog zou proberen de resultaten van de tasting te minimaliseren of - zoals de Revue du Vin de France ('Au sujet d'un petit scandale') - aan te vechten, was het kwaad geschied.
De blinde proeverij groeide uit tot een stuk wereldgeschiedenis en markeert het begin van een revolutie die de wijnindustrie voorgoed zou veranderen. Het is het verhaal van David en Goliath, maar dan een dat de Fransen recht in het hart raakte, want sinds de middeleeuwen al dachten onze zuiderburen dat hun wijnsuprematie ongenaakbaar was. Het verdict van Parijs zou de ingeslapen Fransen voorgoed wakker schudden.
In de film Bottle Shock is te zien hoe Franse connoisseurs - waaronder Christian Vannequé, de sommelier van het wereldbekende Parijse restaurant La Tour d'Argent, Aubert de Villaine van het Domaine de la Romanée-Conti en Pierre Brejoux van het Institut des Appellations d'Origine Controlée - bij het proeven al snel in verwarring raken. Wanneer Raymond Oliver, de eigenaar van het restaurant Grand Véfour - een van de tempels van de Franse haute cuisine - de 1972 Freemark Abbey Chardonnay (Napa Valley) proeft, is hij ervan overtuigd met een Franse wijn te maken te hebben. Nog pijnlijker wordt het wanneer Claude Dubois-Millot, de uitgever van de Franse restaurantgids 'GaultMillau' een van de fijnste Bourgognes, een 1973 Bâtard-Montrachet Ramonet-Prudhon, krijgt voorgeschoteld. Blakend van zelfvertrouwen zegt hij: 'Dit is ontegensprekelijk Californië, hij heeft geen neus...'
De eindresultaten zouden een aardverschuiving teweegbrengen. Elke Franse deelnemer had -onafhankelijk van de andere kenners- een Californische wijn tot beste uitgekozen. Bij de witte wijnen kwam de 1973 Chateau Montelena als winnaar uit de bus; bij rood won 1973 Stag's Leap Wine Cellars.
Nadat Spurrier de einduitslag had voorgelezen, bleef het een tijd doodstil. In plaats van een walk-over bleek de confrontatie tussen beide landen op een nachtmerrie voor de Fransen te zijn uitgedraaid. Een paar deelnemers trokken wit weg. Odette Kahn, de uitgeefster van de Revue du Vin de France eiste haar scorekaart terug. Later zou ze volhouden dat de Paris Tasting vervalst was. Waarschijnlijk was zij de enige in de zaal die onmiddellijk begreep welke impact deze proeverij op de Franse wijnindustrie zou hebben. Tussen 1990 en 2003 zou het aandeel van de Franse wijnen in de wereldproductie met 22% afnemen, dat van Californische wijnen zou met 60% toenemen.
Time had een lezerspubliek van ruim 20 miljoen mensen, veelal Amerikanen uit de middenklasse en exact de doelgroep die zich steeds meer voor wijn begon te interesseren. De dag na de publicatie van het artikel gebeurde iets opmerkelijks. Acker Merrall & Condit, Amerika's oudste en belangrijkste wijnhandelaar, zat kort na de middag al door zijn voorraad Californische wijnen heen. Een van de klanten vertelde de manager over het artikel in Time. In verschillende wijnwinkels, dwars door de VS, deed zich exact hetzelfde fenomeen voor.
In de daaropvolgende weken ging ook Frank Prial, de wijncolumnist van The New York Times - Amerika's meest gelezen krant- zich met de zaak bemoeien. Tot twee maal toe wijdde hij een volledige column aan de Paris Tasting. Daarna ging het verhaal al gauw een eigen leven leiden. Want zoals dat ook vandaag in de media het geval is, werd het verhaal van Taber steeds opnieuw gekopieerd, aangedikt en met imaginaire details en anekdotes verrijkt. Naar gelang wie het artikel schreef, vaak doorspekt met een doorzichtig Frans of Amerikaans nationalistisch discours. De Californische wijnindustrie perste het verhaal als een citroen uit.
Maar de Judgment of Paris werd een Laatste Oordeel. In de daaropvolgende jaren zou het experiment keer op keer herhaald worden, met andere wijnen en andere juryleden. (Spurrier werd door de Fransen zelfs voor een jaar van deelname uitgesloten). Maar steeds opnieuw won Californië. In de door GaultMillau georganiseerde Wijnolympiade in 1979 ging de Amerikaanse deelstaat in de categorie witte wijnen met zes van de tien topplaatsen aan de haal. 'Er bestaan vandaag in Californië een aantal wijnhuizen wiens wijnen -hoewel zeer duur- tot de beste ter wereld behoren,' schreef GaultMillau in zijn eindverslag.
Ter gelegenheid van de dertigste verjaardag van de Paris Tasting, in 2006, herhaalde Spurrier zijn proeverij in beide continenten en met wijn uit exact dezelfde jaartallen als dat dertig jaar geleden het geval was geweest. Eén proeverij vond plaats in Londen, de andere in Napa Valley zelf. De negen juryleden die aan het nieuwe experiment deelnamen kregen enkel rode wijnen voorgeschoteld. En opnieuw herhaalde de geschiedenis zich. De winnaar van de originele tasting, 1973 Stag's Leap Wine Cellars eindigde tweede... na de 1971 Ridge Montebello. Californische wijnen namen de eerste vijf plaatsen in, waarmee finaal het na 1976 vaak aangehaalde excuus werd ontkracht als zouden de Franse wijnen beter gaan worden met de jaren.
Een goede verliezer toonde zich alsnog Christian Vannequé van La Tour d'Argent: 'De kleine oorlog die ontstond na de Paris Tasting had één grote winnaar: goede wijn. En één grote verliezer: goede wijn... uit Frankrijk.'
(Foto: Napa Valley - Lifting Fog - SilveradoTrail: by seligmanwaite)
